23 Şubat 2024 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan İhracat Destekleri Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar (“Karar”) ile, şirketlerin Yeşik Mutabakat’a Uyum Projeleri için alacakları danışmanlık hizmeti giderlerinin Ticaret Bakanlığı tarafından destekleneceği ilan edildi. 

Yeşil Mutabakat 

Avrupa Yeşil Mutabakat’ı Avrupa Birliği (“AB”)’nin 11 Aralık 2019 tarihinde duyurduğu üzere 2050 yılında iklim-nötr kıta olmayı hedefleyen kapsamlı bir politika ve eylem planıdır. AB, bu hedefe ulaşmak için, yeni bir büyüme stratejisi benimseyerek tüm politikalarını iklim değişikliği ekseninde yeniden şekillendireceğini açıkladı.

Bu kapsamda AB’nin iklim, enerji, arazi kullanımı, ulaşım ve vergilendirme politikalarının 2030 yılına kadar 1990 yılı seviyesine göre %55 emisyon azaltımı sağlanacak şekilde gözden geçirilmesini içeren “Fit for 55 (55’e uyum)” paketi, Avrupa Komisyonu tarafından 14 Temmuz 2021’de yayımlandı. Paketin uluslararası ticareti etkileyen en önemli unsurlarından biri, dünyada ilk kez uygulamaya konulacak olan Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizmasıdır (SKDM). Türkiye’nin AB ticaretinde rekabet gücünü kaybetmemesi için gerekli adımları atması; yeşil dönüşümü destekleyecek politikalar geliştirmesi; enerji üretiminde, sanayide ve ulaşımda sürdürülebilir teknolojilere geçişini hızlandırması büyük önem taşıyor.

Yeşil Mutabakat’a Uyum Projesi

Yeşil Mutabakat’a Uyum Projesi, Karar’ın 1.maddesi uyarınca, proje, Avrupa Yeşil Mutabakatı’na uyum amacıyla şirketlerin ihtiyaç analizinin yapılmasına yönelik proje olarak tanımlanıyor. 

Desteğin Amacı ve Kapsamı

Söz konusu destekle, ihracatçı firmaların, Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında kurumsal sürdürülebilirlik odaklı dönüşümlerini sağlayabilmeleri için farkındalığın oluşturulması, mevcut durum analizinin yapılması, bu durumun iyileştirilmesine yönelik yol haritasının belirlenmesi, şirketlerin ulusal ve uluslararası fonlara erişimlerinin kolaylaştırılması hedefleniyor.  Türkiye açısından ise desteğe konu şirketler, TTK m.124 kapsamında sayılan ticari şirketlerdir.

SKDM kapsamında belirlenen, demir-çelik, çimento, alüminyum, gübre, elektrik ve hidrojen ile tekstil ve hazır giyim sektörlerinin yeşil dönüşüm sürecinden en hızlı ve en fazla etkilenecek sektörler olacağı öngörülüyor. Bu kapsamda, 2023'te ilgili sektörlerce AB'ye gerçekleştirilen ihracat, AB'ye gerçekleştirilen toplam ihracatın yüzde 34'ünü oluşturdu. 

Uygulama

Karar’ın 5’inci maddesi, Yeşil Mutabakat’a Uyum Projeleri’nde yer alan danışmanlık hizmetlerinin devlet tarafından deseklenmesine yönelik önemli bir düzenleme getiriyor. Ticaret Bakanlığı, şirketler tarafından Yeşil Mutabakat’a Uyum Projesi Desteği doğrultusunda alınacak  danışmanlık hizmeti giderlerini, 5 yıl süresince, %50 oranında ve toplamda 10 milyon TL’ye kadar destekleyecek. 

Bu destek, sürdürülebilirlik açısından farkındalık oluşturması, yeşil dönüşüm kapsamında hukuki danışmanlık alınmasını, mevcut durum analizi yapılmasını, uyum süreci yol haritasının belirlenmesi ve ulusal, uluslararası fonlara erişimin kolaylaştırılmasını da kapsıyor.