KPLAW

İş Kuleleri, Kule 3, Kat:2, 34330,
Levent / Istanbul, Turkey

CONTACT

T: +90 (212) 249 29 39
M: info@kplawtr.com

Tahkim anlaşması var olduğu sürece taraflar devlet mahkemelerine başvuramayacakları için (MTK.m.5 ve HMK.m.413) tahkim yargılamasının gereğinden uzun sürmesi hâlinde taraflar devlet mahkemelerine başvurma hakkından mahrum kalabilirler. Diğer taraftan tahkimin en önemli avantajlarından birisi tahkim yargılamasının devlet mahkemelerinden daha kısa sürede tamamlanabiliyor olmasıdır. Bu esasları dikkate alan kanun koyucu Milletlerarası Tahkim Kanununda ve Hukuk Muhakemeleri Kanununda tahkim yargılamasını bir süreyle sınırlı tutar. Bu süreye uyulmamasının yaptırımı da tahkim süresi sona erdikten sonra verilen hakem kararının taraflardan birisinin talebi üzerine iptal edilmesidir (MTK.m.15(A)(1), HMK.m.439).   Tahkim süresi ve süresi içinde hakem kararı verilememesi hâlinde tahkim süresinin ne şekilde uzatılacağına ilişkin kanuni düzenlemeler bulunuyor. (MTK.m.10 ve HMK. m.427. Bu hükümler emredici değildir. Bu nedenle kurumsal tahkim kurallarında tahkim süresi ve ne şekilde uzatılacağı hakkında Kanun hükümlerinden farklı düzenlemeler bulunuyor. (MTO Tahkim Kuralları m.31(1) İstanbul Tahkim Merkezi (ISTAC) Tahkim Kuralları m.33(1)). Kurumsal tahkim kurallarına tabi tahkimlerde süre bu kurallara göre belirlenir. Kurumsal tahkim kuralları uygulanmayan Ad Hoc tahkimlerde ise Kanun hükümleri uygulanır.   

 

 

Yargıtay, HMK’ya tabi tahkimlerde süre uzatma yetkisinin kurumsal tahkim merkezlerinin divanlarına ait olduğuna ve kurumsal tahkim kurallarına tabi tahkimlerde Türk mahkemelerinin tahkim süresinin uzatma yetkisinin olmadığına karar verdi 

  

Yargıtay kararına konu olan tahkim yargılamasında tahkim yeri Türkiye’dir ve Milletlerarası Ticaret Odası (MTO) Tahkim Kurallarına tabi olarak yargılama yapılmıştır. Milletlerarası Ticaret Odası tahkim Divanı, MTO tahkim kurallarına uygun olarak 18 kez süre uzatım kararı verdi ve hakem kararı Divan tarafından verilen süre içinde verildi. Tahkim yargılamasında davacılar tahkim yargılaması boyunca Hukuk Muhakemeleri Kanununun (HMK) 424. maddesi uyarınca Türk mahkemelerinden ek süre talep ettiler ancak beşinci ek süre talebi mahkeme tarafından reddedildi. Davalı, bu nedenle hakem kararının süresinde verilmediğini iddia etti ve süresinde verilmeyen hakem kararının HMK.m.439 uyarınca iptalini talep etti. Bölge Adliye Mahkemesi (BAM), hakem kararını bu sebeple iptal etti. Yargıtay ise MTO Tahkim Kurallarına tabi tahkim yargılamalarında tahkim süresinin uzatılmasının münhasıran MTO Tahkim Kurallarına tabi olduğuna karar verdi. Yargıtay, tahkim süresinin uzatılması usulünü düzenleyen HMK.m.424’ün emredici bir hüküm olmadığını, tarafların tahkim süresinin uzatılması konusunda Kanun hükmünden farklı bir düzenleme yapabileceklerini belirtti. Hakem kararı, MTO Divanı tarafından verilen ek süre içinde verildiği için iptal talebini reddetti.  

  

Yargıtayın bu kararı uygulama için büyük önem taşıyor. Bu karardan sonra kurumsal tahkim kurallarına tabi tahkimlerde taraflar sürenin uzatılması konusunda anlaşamazlarsa süre kurumsal tahkim kurallarına göre belirlenecek. (MTO Tahkim Kuralları m.31 İstanbul Tahkim Merkezi (ISTAC) Tahkim Kuralları m.33: (1). Bu durumda Türk mahkemelerinden alınacak süre uzatımı talebinin kabulüne ya da reddine ilişkin bir karar tahkim süresini belirlemeyecek. Buradan hareketle devam eden MTO ve ISTAC Tahkim Kurallarına tabi tahkimlerde Türk mahkemelerinden ek süre istemeye gerek kalmaz. Kurumsal tahkim kurallarına tabi olmayan (Ad Hoc) tahkimlerde ise taraflar anlaşarak tahkim süresini belirleyemezlerse tahkim süresini belirleme yetkisi münhasıran mahkemelere ait olur. (HMK madde 427 ve MTK madde 10