7445 Sayılı İcra ve İflas Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“Kanun“), 5 Nisan 2023 tarihli ve 32154 sayılı Resmî Gazete’de yayımlandı. İcra ve iflas kanununun yanı sıra ceza kanunları, ticaret kanunu, arabuluculuk kanunu gibi kanunlarda bazı önemli değişiklikler yapıldı.

2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler

•    Konutta haciz yapılmasına ilişkin icra dairesinin kararının icra mahkemesince onaylanması şartı getirildi.
İcra ve İflas Kanunu (“İİK“) m. 79/a uyarınca icra müdürü tarafından haciz yapılması talep edilen yerin konut olduğunun tespit edilmesi halinde haciz kararını derhal icra mahkemesi onayına sunmalı ve hakim kararını en geç üç gün içerisinde vermesi gerekir.  İhtiyati haciz hakkında ise mahkeme onayı aranmayacak.

•    Borçlu ve aynı çatı altında yaşayan aile bireylerine ait kişisel eşyaları ile ortak kullanıma hizmet eden tüm ev eşyalarının haczi yasaklandı.
İİK m. 82/1-b.3 uyarınca aile bireylerine ait kişisel eşyalar ve ailenin ortak kullanımına yönelik tüm ev eşyaları, haczi caiz olmayan mallar kapsamına alındı. Önceki düzenlemeye nazaran haczi caiz olmayan malların kapsamı oldukça genişletildi.

•    Taşkın Haciz yasaklandı.
İİK m. 85/1 uyarınca icra takibine konu alacağı aşacak şekilde haciz (taşkın haciz) yapılması yasaklandı. Taşkın haczin varlığı halinde bu işleme ilişkin icra mahkemesinde şikâyet yoluna başvurulabilir.

•    Muhafazasına gerek kalmayan mallar icra dairesince re’sen tasfiye edilecek.
İİK m. 88/a uyarınca haczin kalması halinde yedieminde bulunan mallar icra dairesince re’sen tasfiye edilecek. İcra dairesi, öncelikle borçluya tebligat çıkarak yediemin ücretini ödediği takdirde malı teslim alabileceğini, malın teslim alınmaması halinde tasfiye prosedürünün başlatılacağını ihtar etmekle yükümlüdür. Borçlu, ihtar üzerine malı yedieminden teslim almazsa, mal üzerinde rehin hakkı sahibi rehinden kaynaklı haklarını kullanmaya davet edilecek ve bu hakkın kullanılmaması halinde mal açık artırma ile satışa çıkarılacak. Malın tasfiye edilememesi halinde ise icra hukuk mahkemesi malın mülkiyetinin bedelsiz olarak Türkiye Kızılay Derneği’ne devrine yönelik karar verilebilecek. 

5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler

•    Kamu tüzel kişileri hakkında da idari para cezası yaptırımı uygulanabilecek
Kabahatler Kanunu madde 43/A’da yapılan değişiklikle, tüzel kişilerin sorumluluğunu düzenleyen maddenin ilk fıkrasında yer alan “bir özel hukuk tüzel kişisinin” ifadesi “bir tüzel kişinin” olarak değiştirildi. Böylece kamu özel ayrımı kaldırılarak organ veya temsilcilerinin katalog suçlara tüzel kişi lehine iştirak etmeleri durumunda kamu tüzel kişilerinin de adli para cezası yaptırımına maruz kalabileceği düzenlendi. Benzer yönde değişiklik Kabahatler Kanunu madde 26’da da yapıldı.

5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunda Yapılan Değişiklikler

•    Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun m. 16/A hükmü ile engellilik sebebiyle bakıma muhtaç veya ağır bir hastalığa maruz kalan, 18 yaşını doldurmamış çocuğu bulunan ve 10 yıl ve daha az süreli hapis cezasına mahkum edilen kadın hükümlülerin cezaları hakkında düzenleme yapıldı. Cezanın infazının, toplum tarafından ağır ve somut tehlike oluşturmayacağının değerlendirilmesi halinde 1 yıla kadar ertelenebilmesine, ertelemenin 6 aylık periyotlarla en çok dört kez yani toplamda 2 yıl daha uzatılabilmesine imkan tanındı.

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler

•    Türk Ticaret Kanunu (“TTK” olarak anılacaktır) m. 4 uyarınca miktar ve değeri 1 milyon Türk Lirasını geçmeyen ticari davalar basit yargılama usulüne tabi kılındı. Ayrıca 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun ile asliye ticaret mahkemelerinde tek hakimle görülen konusu parayla ölçülebilen uyuşmazlıklarda parasal sınır beş yüz bin liradan bir milyon liraya çıkarıldı. Söz konusu parasal sınırın her yıl yeniden değerleme oranında artırılacağı düzenlendi.

•    TTK m.5/A hükmü gereğince itirazın iptali, menfi tespit ve istirdat davalarında arabulucuya başvuru dava şartı olarak düzenlenmiştir.  Söz konusu değişiklik 1 Eylül 2023 tarihinde yürürlüğe girecek.

6325 sayılı Arabuluculuk Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler

•    Arabuluculuk Kanunu m.17/B hükmü ile taşınmazın devrine veya taşınmaz üzerinde sınırlı ayni hak kurulmasına ilişkin uyuşmazlıklar arabuluculuğa elverişli hale getirildi.  Söz konusu değişiklik 1 Eylül 2023 tarihinde yürürlüğe girecek.

•    Arabuluculuk Kanunu m.18/4 gereğince ticari uyuşmazlıklarda icra edilebilirlik şerhi alınmasının zorunlu kılındığı haller hariç, tarafların avukatları ve arabulucu tarafından imzalanan arabuluculuk anlaşma belgesi icra edilebilirlik şerhi aranmaksızın ilam niteliğinde belge sayılacak.

•    Arabuluculuk Kanunu madde 18/A/7 gereğince arabulucunun, avukatı bulunsa dahi asıl tarafı arabuluculuk süreci hakkında bilgilendirmesi gerekir.

•    1 Eylül 2023 tarihi itibariyle Arabuluculuk Kanunu m. 18/B uyarınca kiralanan taşınmazların İİK gereğince ilamsız icra yoluyla tahliyesine ilişkin hükümler hariç olmak üzere yeniden düzenlendi. Kira ilişkisinden kaynaklanan uyuşmazlıklar, taşınır ve taşınmazların paylaştırılması ve ortaklığın giderilmesi, 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenen komşu hakkından doğan uyuşmazlıklarda dava açmadan önce artık zorunlu arabulucuya başvurulması gerekecek.

1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler

•    Avukatlık Kanunu’nun 43. maddesi gereğince Avukatların büro kurma amacıyla yapılacak giderlerinin karşılanması için uygun şartlarda finansman desteği sağlanacak.

•    Avukatlık Kanunu’nun 65. maddesinde yapılan yasa değişikliği ile avukatlık mesleğinin ilk 5 yılında avukatlardan baro keseneği alınmayacak.

7036 Sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler

•    Kanuna, bireysel veya toplu iş sözleşmesine dayanan işçi veya işveren alacağı ve tazminatı ile işe iade talebiyle açılan itirazın iptali, menfi tespit ve istirdat davalarında zorunlu arabuluculuk dava şartı olarak düzenlendi. Söz konusu değişiklik 1 Eylül 2023 tarihinde yürürlüğe girecek.
Yazımızda bahsi geçen değişikliklere ilişkin olarak Kanun metnine buradan ulaşabilirsiniz.